Batı dünyası daha 19. Yüzyılda
basın dünyasını beşinci kol faaliyetlerinin en önemli unsurlarından biri haline
getirmişti. Bilhassa Sultan İkinci Abdülhamid devrinde bu faaliyetler hız
kazandı. Osmanlı topraklarındaki Rum,Yahudi, Ermeni, Bulgar, Arnavut, Kürt
unsurların ayrılıkçı veya asayişi bozucu faaliyetlerine destek vermeleri hiç
şaşırtıcı değildi. Aynı şekilde Müslüman
tebaanın da mukaddesatına açıkça saldırmaktan çekinmezlerdi. Sultan Abdülhamid’i
çeşitli şekillerde karikatürize ettikleri yetmezmiş gibi Hz. Muhammed’i de aynı
bugün olduğu gibi karikatürize ederler veya hakaretamiz yazılar
yayınlarlardı. Özellikle Hz. Muhammed ve
İslamiyet olunca hassasiyeti bir kat daha artan Sultan Abdülhamid bu yayınların
neşredildiği gazeteleri öncelikle ülke sınırlarından içeriye sokmamaya çalışır,
bir şekilde girmesine engel olamadıklarını da piyasadan toplattırırdı. Bu
hamleyi başardıktan sonra da gidip o gazetecileri öldürmek, gazete binalarını
yakmak gibi projelerle uğraşmaktansa, yazar-çizer takımını yanına çekmeye
çalışır, o tür yayınlar yapmamaları şartıyla
gazetelerine para gönderirdi. Bu niyetini keşfeden bazı Avrupalı girişimcilerin
sırf Abdülhamid’den para sızdırmak için o tür yayınları konu alan gazeteler
çıkardıkları da söylenmektedir. Bunlarla da yetinmez nişan, madalya gibi maddi
mükafatlarla da o gazeteleri ve
sahiplerini yanına çekmeye çalışırdı. Aşağıdaki belgede de böyle bir olayın
bizzat Zabtiye Nazırı Nazım Paşa tarafından Abdülhamid Han’a bildirildiğini
görüyoruz.
BELGE METNİ;
ZABTİYE NEZARETİ
Paris’te neşrolunan Gordiyol nâm
Fransız gazetesinin 30 Temmuz 1893 tarihli ve iki yüz kırk üç numaralı
nüshasında “Fahr-i Kainat Efendimiz Hazretlerinin Cenneti” serlevhasıyla bir
resim bulunduğu gibi diyanet-i celile-i İslamiye aleyhinde makâlât-ı muzırrayı
havi bir de bend münderic olduğu elde edilen nüshasından anlaşılarak bu makule
tesâvir ve neşriyat-ı muzırrayı havi olan gazetelerin payitaht-ı saltanat-ı
seniyyeye idhal ve intişarı gayricaiz olmasına binaen intişar eden nüshaların
hemen toplattırılması ba-tezkire Beyoğlu Mutasarrıflığı’na tebliğ ve izbar
kılındığı gibi taraf-ı sami-i sadaret-i uzmaya dahi ita-yı malumat edilmiş ve
elde edilen salifü’l-arz gazete nüshası manzur-ı ali buyurulmak üzere leffen
arz u takdim kılınmış olduğu maruzdur. Ol babda emr u ferman hazret-i
men-lehü’l-emrindir.
19 Temmuz 1309
Zabtiye Nazırı
bende
Nazım
Zabtiye Nazırı
bende
Nazım
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder